Phát âm tiếng Anh - Mỹ

Chia sẻ của thầy giáo Quang Nguyên về một số khác biệt trong phát âm tiếng Anh - Anh và Anh - Mỹ.

Trong lần làm việc với giáo sư Shinian Wu, trưởng khoa ngôn ngữ học ứng dụng - "applied linguistics" của trường Grand Valley State University, tôi hỏi ông về sự khác biệt giữa cách phiên âm của từ "door" trong cuốn từ điển Cambridge /dɔ:r/) và Dictionary.com (/dɔr/).

Ông giáo sư không trả lời câu hỏi của tôi, mà kể một câu chuyện. Trong một lần đi giảng dạy ở châu Phi, một giáo sư đại học đã hỏi ông: "What is the standard American pronunciation?" - thế nào là phát âm chuẩn Mỹ? Và ông trả lời: "You should ask what standard and whose standard" - quan trọng là chuẩn nào và chuẩn của ai.

Ông nói tiếp có thể người Anh có xu hướng kéo dài âm /ɔ/ trong từ 'door' hơn so với người Mỹ, nên họ thêm dấu 'colon' vào để thể hiện sự dài đó. Người Mỹ có thể nói ngắn hơn /dɔr/ - ông nói từ 'door' với một âm /ɔ/ ít kéo dài. Hoặc đơn giản là người Mỹ và người Anh chưa thống nhất được cách phiên âm. 

Trong một thời gian dài nghiên cứu phát âm tiếng Anh từ các giáo trình ngữ âm học (phonology) của trường đại học, giáo trình giảng dạy phát âm, và thực tế sử dụng tiếng Anh - Mỹ, tôi đã nhận thấy rất nhiều sự khác biệt giữa cách phát âm tiếng Anh - Anh và tiếng Anh - Mỹ. Điển hình nhất là khi âm /r/ và âm /l/  đứng ở cuối (xem ở đây). Những khác biệt, như âm /ɔr/ trong từ 'door' hay âm /ɑr/ trong từ 'car', đôi khi tạo ra khó khăn cho người nghe tiếng Anh không bản xứ. Hồi mới đến Mỹ, tôi đã rất ngạc nhiên khi cô sinh viên Mỹ nói từ "school" - rất khác với tưởng tượng của tôi.

Bảng phiên âm tiếng Anh - Mỹ, với các âm đặc trưng tiếng Bắc Mỹ, do đó sẽ là một công cụ mạnh mẽ giúp người học tiếng Anh nâng cao khả năng nghe và nói tiếng Anh. Bạn có thể học từ những điều đơn giản như không có âm ô trong tiếng Anh, nên nói con dê là "gốt" là sai; hoặc âm "ch" trong tiếng Anh là âm bật, do đó, nó nghe giống âm "tr" hơn âm "ch" trong tiếng Việt.

Và, hệ thống phát âm được sử dụng ở đây là Anh - Mỹ (điển hình là dictionary.com) chứ không phải Anh - Anh (điển hình là dictionary.cambridge.org/). 

Phát âm tiếng Anh không phải là con đường duy nhất giúp bạn giao tiếp thành thạo và tự tin, nhưng đó là con đường ngắn nhất.

Quang Nguyen, Moon ESL