Tuần vừa rồi Facebook nóng lên vụ nữ sinh hỏi diễn giả trong một cuộc hội thảo là "Học như thế nào để có mức lương khởi điểm 2.000 USD"? Rất nhiều người bày tỏ thái độ châm biếm. Có người nói theo hướng tích cực, nhưng chưa thấy chỉ ra cách thức để làm điều đó. Vì đa số không tin một người mới ra trường có thể đạt được mức lương khởi điểm 2.000 USD, vì ở thời điểm hiện tại, hoặc ở tuổi nữ sinh đó, họ cũng chả dám nghĩ đến mức thu nhập như vậy.
Câu hỏi của nữ sinh có mấy vấn đề mấu chốt. Thứ nhất, bạn ấy hỏi mức lương, tức là đi làm thuê. Nên nhiều bạn bảo đi buôn quần áo, bán đồ ăn, mở quán để có mức thu nhập 2.000 USD là không phù hợp, bởi như vậy là làm chủ rồi. Thứ hai, bạn ấy hỏi lương khởi điểm, tức là mới ra trường tầm 22 tuổi và doanh nghiệp phải trả lương như vậy. Điều này thật sự khó. Thứ ba, bạn ấy hỏi là học như thế nào - thực sự không dễ trả lời.
Anh Nguyễn Đức Hải, Giám đốc đào tạo Học viện VietFounder. |
Nhưng không phải không có cách. Các bạn cũng biết quy tắc 10.000 giờ để trở thành chuyên gia đẳng cấp thế giới trong một lĩnh vực nào đó. Và khi đạt trình độ này, mức lương 2.000 USD chỉ là chuyện nhỏ. Bí quyết để trả lời câu hỏi của nữ sinh chỉ nằm ở chữ "tập trung".
Tôi biết có một anh trong 2 năm ngày nào cũng nghe tiếng Anh theo phương pháp Effortless Englist, mỗi ngày 2 giờ, gần như không bỏ ngày nào. Sau 2 năm thành quả của anh ấy là nghe tiếng Anh như tiếng Việt. Sau đó anh đi dạy tiếng Anh, mở trung tâm Espeed và thu nhập không dưới 2.000 USD.
Vậy tập trung ở đây là cái gì? Đó chính là tập trung vào chuyên môn và trở nên xuất sắc trong chuyên môn đó. Nhưng với mức lương trung bình ở doanh nghiệp Việt thì hơi khó để đạt 2.000 USD khởi điểm nên bạn ấy sẽ phải có thêm tiếng Anh hoặc tiếng Nhật để hướng đến các công ty đa quốc gia, hoặc công ty Việt nhưng làm thị trường quốc tế.
Sau khi phân tích, theo tôi các bước phải làm như sau:
Bước 1: Xác định vị trí sẽ ứng tuyển sau khi ra trường với điều kiện vị trí đó phải có dải lương đến 2.000 USD/tháng. Có 2 hướng, một bạn phải là chuyên viên cao cấp trong lĩnh vực bảo mật (bạn ấy học công nghệ thông tin), hoặc là Teamleader/Trưởng phòng công nghệ của một công ty có yếu tố nước ngoài thì dư sức đạt mức lương đó.
Bước 2: Bạn ấy phân tích kỹ mô tả công việc và xác định mục tiêu về năng lực mình sẽ đạt để ứng tuyển thành công vị trí đó. Suy cho cùng thì chỉ có 2 mục tiêu thôi: một là thành thạo ngoại ngữ (Anh hoặc Nhật), hai là có khoảng 5.000-7.000 giờ nghiên cứu về chuyên môn (đủ để đạt level chuyên viên cao cấp).
Bạn ấy sẽ phải bắt đầu từ năm nhất và chậm nhất là đầu năm 2 thì mới kịp. Vì nếu mỗi ngày học 2 giờ tiếng Anh thì 2 năm có khoảng 1.500 giờ, còn 3 năm có khoảng 2.000 giờ thì đã tương đối thành thạo rồi. Riêng chuyên môn phải đầu tư nhiều giờ hơn, mỗi ngày 5-7 giờ tập trung nghiên cứu thì 2 năm có khoảng 3.500-4.500 giờ hoặc hơn 5.000-7.000 giờ nếu mỗi ngày cày 7 tiếng.
Mấu chốt chính là ở đây. Cái khó nhất là bạn ấy có thể làm như vậy đều đặn mỗi ngày trong 3 năm hay không? Đương nhiên rất khó với người bình thường nhưng lại không quá khó với người thực sự đam mê lĩnh vực đó và có ý chí cao.
Một điểm mấu chốt nữa trong quá trình nghiên cứu 5.000-7.000 giờ là phải liên tục đi học những phương pháp có sẵn của những người giỏi, chuyên gia trong nghề. Điều này cũng khiến bạn phải tiêu tốn đến 300-500 triệu nữa (con số này là dựa vào quá trình học của mình). Đương nhiên, muốn thu nhập cao mà lại nhanh như vậy thì phải đầu tư chính vào việc học, rèn luyện và phát triển năng lực bản thân. Không có điểm này thì bạn phải là thiên tài thì mới có thể tự nghiên cứu và phát triển được năng lực tầm cỡ đó.
Bước 3: Sau khi trải qua quãng thời gian 3-4 năm khổ luyện như trên, công việc còn lại của bạn chỉ là tìm vị trí công việc phù hợp ở các công ty lớn có mức lương khởi điểm 2.000 USD để ứng tuyển. Không có gì quá kỳ diệu ở đây cả.
Cái khó nhất mà đa số chúng ta cảm giác khó đạt đến là sự tập trung, kỷ luật và sự đều đặn tập luyện để phát triển năng lực thành xuất sắc trong nghề. Đa số bị phân tán nguồn lực quá nhiều, làm việc vô bổ quá nhiều nên nhiều bạn trẻ ra trường năng lực thực tế rất yếu, hoặc tệ hơn là chẳng có năng lực gì đáng kể.
Phương pháp thì có, nhưng thực thi mới khó. Nhưng không phải không thể hay không có ai làm được.
Nguyễn Đức Hải