Nền giáo dục Anh có thực sự xứng đáng với danh tiếng đang có

Peter Tait là một nhà văn, nhà tư vấn giáo dục và từng làm hiệu trưởng một trường học ở Anh. Ông đã viết một bài phân tích về hệ thống giáo dục Anh trên Telegraph ngày 13/7 vừa qua với góc nhìn của một người bản xứ.

Wycombe Abbey là một trong những trường nữ sinh hàng đầu ở Anh. Hiện nay, học sinh Trung Quốc, cả nam và nữ đều có thể theo học ở một chi nhánh của trường ở Trung Quốc. Ảnh: Telegraph

Đôi khi, có một sự mâu thuẫn rõ ràng về danh tiếng của các trường học tại Anh giữa những người nước ngoài và công dân Anh. Một mặt, Anh được coi là quốc gia đi đầu trong giáo dục, được ngưỡng mộ và mô phỏng ở nhiều quốc gia, ngay cả quốc gia ở vị trí cao trong bảng xếp hàng PISA. Trong khi đó, người Anh lại thấy hệ thống giáo dục trong nước lộn xộn với các trận chiến cố hữu trong thi cử, học thuật, thiếu hụt giáo viên hay tài trợ.

A-levels vẫn là chuẩn mực giáo dục ở các nước khác và số lượng trường quốc tế chủ yếu theo mô hình của Anh dự kiến tăng từ 8.000 lên đến gần 15.000 trước năm 2025. Trong khi đó, các trường ở Anh đang phải đấu tranh để cân bằng ngân sách và xem xét lại kinh nghiệm giảng dạy A-level thông qua cách nhìn nhận về sự chấm điểm không thống nhất và lạm phát điểm hiện nay.

Không ngạc nhiên khi ngài Roger Fry, người sáng lập và chủ tịch của Tập đoàn King, quản lý các trường học ở Tây Ban Nha và Panama cũng như ở Anh gần đây, cho rằng: “Giáo dục Anh được ngưỡng mộ trên toàn thế giới, ngoại trừ một nước, đó là Anh”.

Đó là lý do vì sao khi người Anh nói về uy tín của các trường trong nước với quốc tế và về chuẩn mực giáo dục A-level thấy không được trung thực, như đang nói về một quốc gia khác. Khi ngài Fry nhấn mạnh sự chặt chẽ và minh bạch trong các kỳ thi của Anh hay sự bao quát trong việc học và cung cấp chương trình ngoại khóa, bao nhiêu trong số đó là ngài đang nói về một hệ thống xa lạ với số đông người dân Anh?

Các trường quốc tế thường được biết đến là chi nhánh của các trường dân lập hàng đầu như Harrow, Repton, Wellington, Dulwich hoặc các tập đoàn giáo dục như GEMS, Nord Anglia và Cognita thường được quản lý theo hệ thống kinh doanh chặt chẽ.

Dữ liệu từ Hội đồng các trường dân lập (ISC) vào năm 2014, dựa trên một báo cáo của Hội đồng Anh và Đại học Oxford, cho thấy nhu cầu học bằng tiếng Anh là một hiện tượng toàn cầu đang phát triển và là một trong những lý do vì sao số lượng học sinh theo học các trường quốc tế của Anh được dự đoán tăng từ 4,26 triệu đến trên 8 triệu trước năm 2025.

Các trường quốc tế đang phấn đấu để làm những gì mà các trường dân lập đã làm, tập trung vào thành tích trong giảng dạy và nghiêm cứu, và phát huy một nền giáo dục toàn diện, thường tương phản với các mô hình giáo dục nghiêm khắc ở trong các nước nhận đầu tư giáo dục.

Trường Epsom có một cơ sở ở Bandar Enstek, phía nam Kuala Lumpur, Malaysia. Ảnh: Telegraph

Gần hai năm trước, Tổ chức Đánh giá và Tin tức giáo dục thế giởi (WENR) cho biết: “Thị trường trường học quốc tế đang chuyển mình từ một thị trường phục vụ nhu cầu giáo dục cho trẻ em từ các gia đình của người lao động nước ngoài và các nhà ngoại giao sang một thị trường bùng nổ và sinh lợi cao, hiện nay thu hút 80% đăng ký từ các gia đình địa phương giàu có ở các quốc gia mà các trường được mở ra. Với mục đích phi lợi nhuận ban đầu, phần lớn trường quốc tế hiện nay hoạt động vững chắc và từng bước phát triển chuỗi trường học phủ sóng các thị trường quan trọng trên thế giới”.

Về bản chất, đây không phải là mô hình giáo dục Anh mà là một mô hình trường dân lập được hỗ trợ và tiếp tay bởi hệ thống giáo dục, thi cử của Anh. Trong thực tế, mô hình này có chút liên quan đến việc cung cấp giáo dục cho các vùng từng là thuộc địa Anh và vẫn còn duy trì các trường dân lập.

Mặc dù có những hiểu lầm về danh tiếng, nhưng đó là cách mà phần lớn thế giới nhận thức về giáo dục Anh. Hội đồng các trường quốc tế Anh (Cobis) hiện có 260 trường trực thuộc tại 76 quốc gia với 135.000 học sinh. Trong số đó, các trường từ những nước khác, đặc biệt là Australia và Mỹ chiếm ưu thế về số lượng.

Sẽ thật là không đúng nếu không thừa nhận sự thành công của các trường quốc tế Anh. Các tập đoàn giáo dục tại Anh đã có những nhận định đúng về thị trường và đưa ra những quyết định kinh doanh để thành lập các trường ở nước ngoài.

Trong khi luôn bị chỉ trích rằng một số trường mang hết tinh hoa ra nước ngoài và quá tập trung vào tối đa hóa lợi nhuận cho các cổ đông, người Anh cũng nên coi việc xuất khẩu thương hiệu của các trường hàng đầu giống như việc xuất khẩu xe Rolls Royce. Người Anh có thể ăn mừng vì “chất lượng sản phẩm xuất khẩu” này đang đại diện cho hệ thống giáo dục của Anh trong môi trường quốc tế. Nhưng đó cũng là thảm kịch khi phần lớn trẻ em Anh không được hưởng.

Quỳnh Linh