Gặp người nước ngoài, thầy giáo tiếng Anh từng 'ngọng'

‘Practice makes perfect’ là câu nói quen thuộc của người học tiếng Anh. Ngoài ra, còn có một câu nữa ‘if you don’t use it, you’ll lose it’ - có nghĩa là ngôn ngữ là thứ mà nếu bạn không sử dụng, bạn sẽ mất nó.

Không thể phủ nhận tầm quan trọng của thực hành nói tiếng Anh. Một điều thú vị là khi bạn sử dụng tiếng Anh, kể cả chưa chuẩn lắm, thì khả năng tiếng Anh của bạn cũng được nâng cao. Lý do là khi sử dụng tiếng Anh, bạn sẽ phải tư duy bằng tiếng Anh. Ví dụ, khi bạn muốn nói “Tôi cần mua dầu gội đầu trị gầu” thì bạn cần biết từ “mua”, “dầu gội”, “gầu” trong tiếng Anh là gì. Việc tư duy như vậy sẽ giúp bạn tăng cường từ vựng tối thiểu, bao gồm từ “buy”, “shampoo” và “dandruff” (hoặc cả từ anti-dandruff nữa).

Khi tư duy bằng tiếng Anh, bạn cũng sẽ hấp thụ tiếng Anh tốt hơn. Khả năng nghe hiểu sẽ được cải thiện rất nhiều. Tuy nhiên, những lợi ích trên chỉ có được nếu khả năng tiếng Anh của bạn đã tương đối tốt, hoặc người nói chuyện với bạn có khả năng tiếng Anh tương đối tốt.

Đầu những năm 2000, khi còn là sinh viên Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, tôi khởi xướng phong trào luyện nói tiếng Anh trong lớp. Nôm na là nói tiếng Anh mọi lúc có thể, mọi nơi có thể. Chúng tôi say mê nói tiếng Anh với nhau, tham gia câu lạc bộ tiếng Anh, tham dự các buổi thuyết trình bằng tiếng Anh…

Nhưng chúng tôi chỉ tự tin khi nói chuyện với nhau. Còn khi gặp người nước ngoài thì… ngọng. Nói không giao tiếp được thì không đúng, nhưng cái tự tin lại bay đâu mất. Tôi cũng lờ mờ nhận ra, cách nói, cách phát âm của chúng tôi và người nước ngoài rất khác nhau. Dù cố gắng, chúng tôi không thể khỏa lấp sự khác biệt đó được.

Giao tiếp với người nước ngoài sẽ luyện khả năng nghe, nói tiếng Anh tốt.

Trong lớp tôi có một cậu bạn tương đối thân, người Thái Bình. Gia đình nghèo nên cậu luôn phải bươn chải cuộc sống, từ làm lễ tân khách sạn, tới dẫn khách đi tour. Cậu luôn là tấm gương cho tôi - một chàng "công tử bột" được chiều từ bé.

Phải nói là cả lớp ít người công nhận bạn tôi nói hay. Cậu nói nhanh và rất khó hiểu với sinh viên bọn tôi thời ấy. Tôi có cảm giác, cậu luôn nuốt âm, nuốt lời, cách nói luôn vội vã. Nhưng khi giao tiếp với người nước ngoài, cậu luôn tỏ ra tự tin và xuất sắc.

Sau này, khi ra trường, cậu bạn nhanh chóng tìm được công việc tốt trong một dự án nước ngoài, trở thành một phiên dịch kỳ cựu. Trong khi đó, dù tập luyện với nhau rất nhiều, tôi vẫn tự ti về tiếng Anh của mình mỗi khi giao tiếp với người nước ngoài.

Nếu chỉ chăm chú luyện tập với những người cùng trình độ (thấp) với mình sẽ không giúp bạn nhiều trong nâng cao khả năng tiếng Anh. Cậu bạn (giờ vẫn thân) của tôi đã "đi trước một bước" so với lũ sinh viên ngày ấy - tìm được đúng môi trường nói tiếng Anh để thực hành.

Sự thực hành luôn có ý nghĩa, nhưng nó sẽ có ý nghĩa lớn nhất khi bạn thực hành trong một môi trường tiếng Anh chuẩn mực. Sau này nhiều năm, khi sang Mỹ, tôi may mắn được ở trong môi trường tiếng Anh như thế.

Thời của tôi, tôi chỉ có một ít băng đĩa và kênh CNN (quá khó) để luyện tập. Thời nay, các bạn trẻ có Internet, có người nước ngoài và giáo viên tiếng Anh giỏi và chuẩn mực hơn. Với niềm khát khao nói tiếng Anh hay, và nghe tiếng Anh giỏi, tin rằng các bạn sẽ thành công hơn thế hệ của chúng tôi gần 20 năm trước.

Quang Nguyen