Ý tưởng lạ đời của lão ngông

Nhưng, thời đại công nghệ số, nếu chúng ta không tư duy khác người, làm chẳng giống ai thì đừng nói chuyện gặt hái kết quả. Khác biệt hay là chết chưa bao giờ đúng và cần thiết như thời điểm này.

Việc tốt nhất của FPT bây giờ là tạo cơ chế, để những con người sáng tạo ở các ngành nghề kinh doanh hiện tại dám bước ra đề xuất những giải pháp táo bạo mà trong tương lai có thể thay thế ngay chính nơi đã đẻ ra nó.

Kinh tế chia sẻ (Sharing Economy) tồn tại từ lâu rồi bỗng dưng "hot" hơn khi có sự xuất hiện của Uber, khiến "nồi cơm" của các lái xe taxi Việt Nam bị ảnh hưởng, đáng ra phải chống chứ. Đằng này, nhiều người đua nhau làm theo mô hình này, kể cũng lạ.

Cách đây chục năm, một hôm, khi về nhà, thấy một cậu Tây chào “Bonjour” làm tôi phát hoảng. Chẳng lẽ con gái mới tí tuổi đã xách bồ mắt xanh mũi lõ về nhà sao, hóa ra không phải, cậu ấy biết nhà này có phòng thừa nên xin tá túc. Sau này, con gái tôi cũng xách ba lô đi Ấn Độ, chỉ xin tiền vé máy bay. Khi tôi hỏi sang đấy ăn ở thế nào thì nó cho biết đã tìm được những người dân tốt bụng ở Ấn Độ lo cho.

Hồi đó tôi đã rất ngạc nhiên, mình mỗi lần đi nước ngoài thì tính toán, cân nhắc và có thư ký trợ giúp, vậy mà kiểu gì cũng mất rất nhiều tiền. Con mình nhỏ tuổi thì đi nhoay nhoáy, đó là lần đầu tiên tôi được biết đến mạng Couchsurfing (mạng xã hội mang văn hóa trao đổi tinh thần hiếu khách, dành cho dân du lịch trải nghiệm thực tế bằng cách giao lưu với các thành viên đang sinh sống tại nơi mình đến).

TS. Nguyễn Thành Nam, Hiệu trường Đại học trực tuyến FUNiX.

Lần nữa, cũng đi Ấn Độ, thế nào tôi lại đi hãng máy bay Air Asia. Có quá cảnh hẳn hoi. Đến sân bay chẳng thấy cầu thang, thang cuốn chẳng hoành tráng, trông cứ như siêu thị ở Việt Nam. Cứ thế khách bị lùa xuống. Hoảng, tôi nhắc nhân viên rằng mình chỉ quá cảnh ở Malaysia thì được tiếp viên khẽ khàng nói “Anh cứ đi theo đúng hướng dẫn, sẽ đến chỗ anh cần”. Quả nhiên là như thế thật, họ có một quy trình chặt chẽ, không hề có chỗ nào thừa.

Như vậy là có hai mô hình kinh doanh căn bản, đó là bỏ hết các phần thừa của ta, hoặc sử dụng những năng lực thừa của người khác. Ví dụ dễ hiểu hơn, như ở Việt Nam, hãng hàng không quốc gia Vietnam Airline thường có giá cao hơn hẳn và những ai không mua được giá này thì nhảy qua đi hãng hàng không giá rẻ. Như vậy, kiểu kinh doanh của các hãng hàng không giá rẻ là tận dụng những hành khách "thừa ra" của Vietnam Airline.

Hay vụ chim của Hà Đông đột nhiên bay cao phấp phới. Đành rằng chim hay, nhưng nếu không có các phần mềm như Apple Store, Mobile AdNetwork thì chắc cũng chỉ vài chục người biết tới trò chơi này thay vì khiến cả thế giới sốt lên.

Như vậy, vứt bỏ quy trình thừa, đòn bẩy năng suất và sử dụng nền tảng toàn cầu (global platform) là 3 vũ khí, mà mỗi doanh nhân tự xưng là hiện đại bây giờ phải biết. Muốn thành công thì phải áp dụng các công nghệ mới nhất, giảm giá thành và vươn ra toàn cầu từ ngày đầu.

Quay lại FPT, việc tốt nhất của FPT bây giờ là tạo cơ chế, để những con người sáng tạo ở các ngành nghề kinh doanh hiện đại.

Sáng tạo không có nghĩa là phải tạo ra công nghệ mà là biết lợi dụng công nghệ ở mọi chỗ mọi nơi để tạo sự khác biệt. Thực tế ở Việt Nam, các Start-up của những người đầu óc kinh doanh và nắm vững công nghệ dễ thành công hơn là các chuyên gia, tiến sĩ, vốn quen với những nghiên cứu cổ điển.

Đại học trực tuyến FUNiX may mắn được là một trong những đơn vị đầu tiên của FPT đi theo hướng phương thức kinh doanh đặc biệt này. Là người đứng đầu, tôi cảm nhận được sức ép to lớn, phải thành công, để làm gương cho các đơn vị đàn em khác.

TS. Nguyễn Thành Nam
Hiệu trường Đại học trực tuyến FUNiX